در سريال( ولايت عشق )راوي فيلم گزارش تحليلي مي داد که مامون به هدف تحقير امام رضا کارهايي کرد از جمله ترتيب دادن مجلس علمي ودعوت از عالمان براي مناظره باامام به خيال شکست دادن امام ودرنتيجه تنزل دادن مقام امام رضا عليه السلام
اين تحليل رانويسنده اين فيلم البته از برخي از عالمان وتحليگران معاصر گرفته است اما اين نوع تحليل از عدم دقت در احوال شخصيت هايي نظير مامون حکايت دارد واقعيت اين است که اولا مامون زيرک تر وآگاه تر از آن بود که مقام علمي امام رضا را نشناسد ومجلسي براي به اصطلاح براي کم کردن منزلت ايشان ترتيب دهد
ثانيا دراين تحليل از اين نکته بديهي غفلت شده که بني عباس بالاخص مامون با توجه به محبوبيت ائمه نزد مردم درصدد کسب اعتبار ومشروعيت به وسيله ايشان بودند وکم شدن منزلت امام به اعتبار حکومت خود آنها نيز لطمه مي زد بنابراين مثل ترتيب دادن مجلس علمي براي امام رضا را از نگاه ديگري بايد ديد وفهميد
به نظر مي رسد نيت مامون کاملا عکس تحليل پيشين است مامون مقام امام رضا را مي شناخت وعلاقمند به ايشان نيز بود وهمان طور که بسياري از مورخان نوشته اند مامون شيعه بود وامام علي را بعداز پيامبر برتر از همه مي دانست واحکام اختصاصي شيعه مثل جواز نکاح موقت را پذيرفته بود ولذا آن مجلس علمي را براي آشکار ساختن منزلت امام ترتيب داد
همان گونه که پيشنهاد خلافت وسپس وليعهدي را نيز به امام داد وبه جدي بودن مامون در واگذاري خلافت کساني مثل شيخ صدوق اشاره کرده اند* وبه همين جهات نيز مامون از امام خواست اقامه نماز فطر را به عهده گيرند يعني همه از روي نوعي محبت واعتقاد بود اما سئوال سترگي که مقابل اين تحليل قرار مي گيرد آن است که اگر چنين بود پس چرا مامون امام را به شهادت رساند ؟
درپاسخ بايد گفت که بله مامون هم اعتقاد وهم علاقه به امام داشت اما به خود وقدرتش علاقه بيشتر داشت واين اختصاص به مثل مامون ندارد وچه بسا خيلي از مدعيان دين ومحبان اهل بيت کم وبيش چنين هستند البته در مثل مامون موضوع عريانتر عيان مي شود
اساسا نگاه ابزاري به دين وحقيقت از اين جا نشات مي گيرد در نگاه ابزاري به دين واعيان ديني تا جايي که اين حقايق منافع فردي را به خطر نيانداخته وهزينه چندان براي افراد ندارد محترم وخواستني هستند اما اگر بين خود وحقيقتي از دين بنا به انتخاب باشد افراد غالبا حودرا انتخاب مي کنند مامون نيز چنين بود
مامون امام را مي خواست اما بيشتر از امام خود وحکومت وقدرتش را مي خواست لذا امام را به نماز فرستاد اما وقتي احساس خطر براي خود وموقعيتش نمود اورا بازگرداند او مجلس علمي براي بيان عظمت امام ترتيب داد اما بعد اورا به شهادت رساند چون عظمت امام را ذيل خود وقدرت خود مي خواست ووقتي حس کرد اين عظمت فراتر از وجود او وقدرتش تعريف ومتتشر مي شود امام را قرباني قدرت طلبي خود نمود امري که همواره اکثريت مدعيان دين در تاريخ انجام داده اند
مگر مردم کوفه با امام حسين چنين نکردند و مگر سستي مردم در اطاعت از امام علي بعد از انتخاب او ازاين روي نبود و مگرعمل صحابه پيامبر بعداز رحلت پيامبر کسي که آن همه علاقه نثارش مي کردند و با وصيت او آن معامله را نمودند ازاين جهت نبود حقيقت اين است که نقطه مشترک همه اين رخداد ها همان نکته اي است که ابتدا به آن اشاره شد بسياري از افراد حقايق را دوست دارند اما خودرا بيشتر دوست دارند واين خو دخواهي است که فاجعه آفرين است
اين وضعيت امروز نيز کم وبيش جاري است نگاه گزينشي به دين ونديدن برخي از حقايق ديني وابزار ساختن دين درجهت منافع خود همه بازگشت به برتر ومهم تر ديدن خود از دين دارد اين امر به خصوص درحوزه قدرت زمينه بيشتر ظهور وبروز دارد
لذا مثل مامون البته با درجات ضعيفتر کم نيستند وگمان نبريم مامون ها دشمنان ذاتي ائمه حق بودند نه چه بسا دوستان ضعيف النفس وخود خودخواه بودند واين اختصاص به او نيز ندارد ونظاير بسيار دارد والسلام
*عـيون اخبار الرضا،ج 2،ص 167.
درباره این سایت